تولید سلولهای بتا از سلولهای بنیادی

23 ژانویه 2014- مسیر پیام رسانی Wnt/β-cateninو میکرو RNA– 335 ابزارهایی برای کمک به تمایز سلولهای پیش ساز از سلولهای بنیادی هستند. این دو ابزار در لایه  ی زاینده سازمان دهی شده و بنابراین منشاء تمایز انواع بافت ها از جمله پانکراس وسلولهای بتای سازنده انسولین می باشند.

با این یافته ها، محققین مرکز هلمهولتزدرمونیخ اعمال مولکولی کلیدی را در تمایز سلولهای بنیادی کشف کردند که می توان از آنها برای درمانهای جایگزینی سلولهای بتا در دیابت استفاده کرد. نتایج این دوتحقیق در مجله ی  Development  منتشر گردید.

یافته های دانشمندان انستیتو دیابت و تحقیقات ترمیمی درمرکز هلمهولتزمونیخ، ایده های جدیدی درباره ی  تنظیم مولکولی تمایز سلولهای بنیادی برای دانشمندان ارائه داده است. نتایج این تحقیق اهداف ساختاری مهمی را برای روشهای درمانی ترمیمی برای بیماریهای مزمنی مانند دیابت آشکار نمود.

 در طی تمایز جنینی، انواع سلولهای اختصاصی ارگانها از سلولهای بنیادی پلوری پوتنت تولید می شوند که می توانند به انواع گوناگون سلولها دربدن انسان تمایز یابند.

سلولهای پلوری پوتنت جنین خود را در مرحله ی ابتدایی در لایه های زاینده سازماندهی می کنند: اندودرم، مزودرم و اکتودرم. از این سه نوع جمعیت سلولی سلولهای عملکردی بافت های مختلف نظیر سلولهای پوست، سلولهای ماهیچه و سلولهای اختصاصی ارگانها ساخته می شوند.

مسیرهای پیام رسانی مختلفی برای سازماندهی این لایه ی زاینده مهم هستند که از جمله می توان به مسیر Wnt/β-catenin signaling pathwayاشاره کرد. سلولهای پانکراس از جمله سلولهای بتا از لایه ی اندودرم منشاء می گیرند. از این لایه ی زاینده  لوله ی گوارش، کبد و ریه ها نیز منشاء می گیرند. پرفسور Lickertو پرفسور Schottaنشان دادند که مسیر پیام رسانی Wnt/β-cateninسبب تنظیم Sox17می شود Sox17نیز به نوبه ی خود برنامه های مولکولی را که قرار است سلولهای پلوری پوتنت را به اندودرم تبدیل کند و سبب القاء تمایز اولیه ی سلولهای  بنیادی شود را تنظیم می نماید.

در پروژه ی دوم پرفسورLickertو همکارش پرفسور Theisمکانیزم دیگری را کشف کردد که بر سلولهای پیش ساز تأثیر می گذارد.

 میکرو RNA- 335 یک پیام رسان نوکلئیک اسیدی است که فاکتورهای نسخه برداری اندودرمال Sox17و Foxa2را تنظیم میکند، این تنظیم برای تمایز سلولهای داخل این لایه ی زاینده  وعلامت گذاری آنها از مزودرم مجاور ضروری است.

غلظت این فاکتورهای نسخه برداری تعیین کننده ی تبدیل این سلولها به بافت ریه یا کبد یا سلولهای پانکراس است. دانشمندان برای رسیدن به این نتایج تجربیات خود از تحقیقات آزمایشگاهی را با مدل ریاضی ترکیب کردند.

پرفسور Lickertمی گوید: یافته های ما  دو فرآیند کلیدی برای تمایز سلولهای بنیادی را مشخص کرد. با بهبود اطلاعات درباره ی تشکیل سلولهای تخصصی از سلولهای بنیادی ما می توانیم سلولهایی با تخصص های عملی خاص را از سلولهای بنیادی مشتق کنیم و از آن در روشهای درمانی مختلف بهره ببریم، در دیابت ما قادر خواهیم بود سلولهای آسیب دیده ی بتا را با سلولهای سالم جایگزین کنیم اما داروهای ترمیم کننده نیز انتخاب درمانی جدیدی برای نقایص سایر ارگانها و بیماریها هستند.

مشخصه ی دیابت اختلال عملکرد سلولهای بتا در پانکراس است.هدف روشهای درمانی ترمیمی باز سازی یا ترمیم این سلولها است. پروژه ای که دکتر Lickertو همکارانش در آن شرکت دارند دیدگاه جدیدی در زمینه ی درمانهای جایگزین سلولهای بتا بوجود آورده است. هدف محققین مرکز دیابت درمرکز DZDدر مونیخ ابداع روشهای جدید برای درمان و جلوگیری از بیماریهای شایع اصلی در جهان مانند دیابت قندی است.

منبع:www.sciencedaily.com/releases/2014/01/140123102717.htm

مترجم: ماندانا فرخی نیا